تاریخچه مواد مرکب

گروه کامپوزیت شرکت توسعه اندیشان اطلس (توانا) در راستای اهداف و برنامه‌های راهبردی شرکت در حوزه کامپوزیت در سال ۱۴۰۲ تاسیس شد. در این راستا این گروه اقدام به تهیه و تدوین «سند راهبردی و نقشه‌راه کامپوزیت» نموده و با استفاده از تجهیزات و فناوری‌های موجود مانند دستگاه پیچش الیاف (Filament Winding)، کوره و تجهیزات آزمایشگاهی و بکارگیری نیروهای متخصص و توانمند فعالیت می‌نماید.

مقدمه‌ای بر مواد مرکب (composite):

با توسعه روزافزون تحقیقات، نوآوری و فناوری در جهان امروز، سرعت صنعتی شدن به‌طرز چشم‌گیری افزایش یافته است. ارتباط بین تحقیقات، نوآوری، فناوری و توسعه صنعتی و اقتصادی  یک کشور پیوستگی تنگاتنگ و معناداری باهم داشته و از اهمیت به‌سزایی برخوردار است. تحقیقات به عنوان عاملی تصمیم‌ساز می‌تواند در امر مطالعات و طراحی واحدهای جدید، نقشی موثر ایفا کند. باید پذیرفت که کلید توسعه فناوری و خوداتکایی در ساخت تجهیزات و مواد داخل کشور، در پژوهش‌های کاربردی و توسعه‌ای نهفته است.

امروزه در بسیاری از کاربردهای مهندسی، تلفیق خواصِ مـواد نیـاز بوده و امکـان استفاده از یک نوع ماده که همة خواص مورد نظر را برآورده سازد، وجود ندارد. به عنـوان مثال در صنایع هوافضا به موادی نیاز است که ضمن داشتن اسـتحکام بـالا، سـبک بوده، مقاومت سایشی و مقاومت در برابر نور ماوراء بنفش خوبی داشته و در دماهـای بـالا استحکام خود را از دست ندهند. از آنجا که نمی‌توان ماده‌ای یافت که همة خواص فوق را دارا باشد، باید به دنبال روشی برای ترکیب خواص مـواد بـود. ایـن راه حـل همـان مـواد مواد مرکب است .

«مواد مرکب ماده‌ای چندجزئی است که، ضمن آنکه اجزای مختلف کارایی یکدیگر را بهبود می‌بخشند؛ خواص نهایی آن از هرکدام از اجزا بیشتر است».

کلمه مواد مرکب composite که آن را در فارسی به مواد مرکب یا مواد چند سـازه‌ای ترجمه کرده‌اند، به معنی ترکیبی از دو یا چند جزء مشخص بوده و از کلمـه ترکیـب‌کـردن compose to گرفته‌شده است. لذا یک ماده با دو یا چند جزء مشخص را می‌توان یک مواد مرکب در نظر گرفت، در صورتی‌که فازها و یا اجزای تشکیل دهندة آن، خواص کـاملاً متفاوتی از یکدیگر داشته باشند. با تعریف فوق ،مواد مرکب‌ در اصل از زمان‌های قدیم مورد توجـه بشـر بـوده‌انـد.

 از نمونه‌های قدیمی کاربرد این نوع مواد می‌توان به کاهگل و یا مومیایی اشاره کرد. تاریخچة مواد مرکب‌ها را می‌توان به‌صورت زیرخلاصه کرد:

سازه‌های کاهگلی (۱۵۱۱ سال قبل از میلاد) 

آغشته کردن سطوح پارچه‌ای هواپیماها با لاك محلول رزینی ،۱۹۱۱ میلادی 

رزین‌های فنلی تقویت شده با پارچه ،۱۹۳۱ میلادی 

ثبت اختراع پلی استر ،۱۹۳۶ میلادی 

فروش الیاف شیشه توسط شرکت Corning Owens ،۱۹۳۸ میلادی 

ساخت پلاستیک‌های تقویت شده با الیاف شیشه در پایگـاه هـواییWright  Patterson میلادی ۱۹۴۲ 

ساخت الیاف کربن توسط شرکت  Union Carbide ،۱۹۵۹ میلادی 

ثبت اختراع الیاف کربن بر پایة PAN توسط Shido ژاپن ،۱۹۶۱ میلادی 

ساخت الیاف پیوستة سرامیک و بور، ۱۹۶۵ میلادی 

ساخت الیاف کولار ،۱۹۷۱ میلادی  

ساخت الیاف پلی اتیلن با جرم مولکولی فوق سنگین ،۱۹۸۵ میلادی 

تولد مجدد الیاف طبیعی ،۱۹۹۱ میلادی

3333