تاریخچه کامپوزیت

گروه کامپوزیت شرکت توسعه اندیشان اطلس (توانا) در راستای اهداف و برنامه‌های راهبردی شرکت در حوزه کامپوزیت در سال 1402 تاسیس شد. در این راستا این گروه اقدام به تهیه و تدوین «سند راهبردی و نقشه‌راه کامپوزیت» نموده و با استفاده از تجهیزات و فناوری‌های موجود مانند دستگاه پیچش الیاف (Filament Winding)، کوره و تجهیزات آزمایشگاهی و بکارگیری نیروهای متخصص و توانمند فعالیت می‌نماید.

مقدمه‌ای بر مواد مرکب (composite):

با توسعه روزافزون تحقیقات، نوآوری و فناوری در جهان امروز، سرعت صنعتی شدن به‌طرز چشم‌گیری افزایش یافته است. ارتباط بین تحقیقات، نوآوری، فناوری و توسعه صنعتی و اقتصادی  یک کشور پیوستگی تنگاتنگ و معناداری باهم داشته و از اهمیت به‌سزایی برخوردار است. تحقیقات به عنوان عاملی تصمیم‌ساز می‌تواند در امر مطالعات و طراحی واحدهای جدید، نقشی موثر ایفا کند. باید پذیرفت که کلید توسعه فناوری و خوداتکایی در ساخت تجهیزات و مواد داخل کشور، در پژوهش‌های کاربردی و توسعه‌ای نهفته است.

امروزه در بسیاری از کاربردهای مهندسی، تلفیق خواصِ مـواد نیـاز بوده و امکـان استفاده از یک نوع ماده که همة خواص مورد نظر را برآورده سازد، وجود ندارد. به عنـوان مثال در صنایع هوافضا به موادی نیاز است که ضمن داشتن اسـتحکام بـالا، سـبک بوده، مقاومت سایشی و مقاومت در برابر نور ماوراء بنفش خوبی داشته و در دماهـای بـالا استحکام خود را از دست ندهند. از آنجا که نمی‌توان ماده‌ای یافت که همة خواص فوق را دارا باشد، باید به دنبال روشی برای ترکیب خواص مـواد بـود. ایـن راه حـل همـان مـواد مواد مرکب است .

«مواد مرکب ماده‌ای چندجزئی است که، ضمن آنکه اجزای مختلف کارایی یکدیگر را بهبود می‌بخشند؛ خواص نهایی آن از هرکدام از اجزا بیشتر است».

کلمه مواد مرکب composite که آن را در فارسی به مواد مرکب یا مواد چند سـازه‌ای ترجمه کرده‌اند، به معنی ترکیبی از دو یا چند جزء مشخص بوده و از کلمـه ترکیـب‌کـردن compose to گرفته‌شده است. لذا یک ماده با دو یا چند جزء مشخص را می‌توان یک مواد مرکب در نظر گرفت، در صورتی‌که فازها و یا اجزای تشکیل دهندة آن، خواص کـاملاً متفاوتی از یکدیگر داشته باشند. با تعریف فوق ،مواد مرکب‌ در اصل از زمان‌های قدیم مورد توجـه بشـر بـوده‌انـد.

 از نمونه‌های قدیمی کاربرد این نوع مواد می‌توان به کاهگل و یا مومیایی اشاره کرد. تاریخچة مواد مرکب‌ها را می‌توان به‌صورت زیرخلاصه کرد:

سازه‌های کاهگلی (1511 سال قبل از میلاد) 

آغشته کردن سطوح پارچه‌ای هواپیماها با لاك محلول رزینی ،1911 میلادی 

رزین‌های فنلی تقویت شده با پارچه ،1931 میلادی 

ثبت اختراع پلی استر ،1936 میلادی 

فروش الیاف شیشه توسط شرکت Corning Owens ،1938 میلادی 

ساخت پلاستیک‌های تقویت شده با الیاف شیشه در پایگـاه هـواییWright  Patterson میلادی 1942 

ساخت الیاف کربن توسط شرکت  Union Carbide ،1959 میلادی 

ثبت اختراع الیاف کربن بر پایة PAN توسط Shido ژاپن ،1961 میلادی 

ساخت الیاف پیوستة سرامیک و بور، 1965 میلادی 

ساخت الیاف کولار ،1971 میلادی  

ساخت الیاف پلی اتیلن با جرم مولکولی فوق سنگین ،1985 میلادی 

تولد مجدد الیاف طبیعی ،1991 میلادی